Ναοί και Μοναστήρια

Επισκεφτείτε τις τριακόσιες και πλέον εκκλησίες στα Κύθηρα
τους βυζαντινούς ναούς και τα μοναστήρια.

Αγία Βαρβάρα

Είναι ο καλύτερα διατηρημένος ναός στην βυζαντινή πρωτεύουσα του νησιού, την πόλη του Αγίου Δημητρίου, τη σημερινή Καστροπολιτεία της Παλιόχωρας. Ο ναός είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος με οκταγωνικό τρούλο μεταβατικού τύπου, χωρίς νάρθηκα και έχει άριστες αρχιτεκτονικές αναλογίες. Έχει τριμερές ιερό με αψίδες ημικιλυνδρικές εξέχουσες και εφαπτόμενες. Κτίστηκε τον 13ο αιώνα από Μονεμβασίτες τεχνίτες. Το αρχιτεκτονικό […]

Αγία Ελέσα

Στο βουνό με τους απόκρημνους, κάθετους βράχους, πάνω από το χωριό Λιβάδι, σε υψόμετρο 433 μ. βρίσκεται το ιερό προσκύνημα της Αγίας Ελέσας. Σε αυτό το βουνό μαρτύρησε η Αγία Ελέσα. Η Αγία Ελέσα ήταν θυγατέρα του Ελλάδιου, ενός πλούσιου άρχοντα από την Πελοπόννησο. Η μητέρα της που ήταν Χριστιανή, βάπτισε την Ελέσα παρά τις […]

Αγία Μόνη

Το Ιερό Προσκύνημα της Αγίας Μόνης βρίσκεται ανατολικά των Κυθήρων στην οροσειρά πάνω από το Διακόφτι. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1767 ένας βοσκός επ’ ονόματι Βιάρος βρήκε μέσα σε σκίνο μία αμφιπρόσωπη εικόνα της Παναγίας και του Αγίου Γεωργίου με την επιγραφή «Ἡ Μόνη τῶν πάντων ελπίς». Στην περιοχή είχε πέσει αστροπελέκι και κατεστράφησαν τα πάντα […]

Άγιοι Ανάργυροι

Το μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων (γνωστότερο ως Άγιος Κοσμάς) βρίσκεται στη θέση Ξερουλάκι, νοτίως του χωριού Δρυμώνα και ανατολικά ενός παλαιότερου μοναστηριού. Ο περίβολος του ναού συνδέεται με παλαιότερη φάση του μνημείου, από την οποία διακρίνονται ερείπια κελλιών, του παλαιού καθολικού και ενός πύργου με τις πολεμίστρες του. Ο νέος ναός κτίστηκε το 1825. Σύμφωνα […]

Άγιος Ανδρέας

Ένας από τους πιο σημαντικούς βυζαντινούς ναούς των Κυθήρων αλλά και πανελλαδικά. Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού του Λιβαδίου. Παρουσιάζει διάφορες φάσεις οικοδόμησης οι οποίες διαδοχικά είναι πέντε. Σύμφωνα με τους μελετητές ο ναός κτίστηκε μεταξύ του 9ου και 10ου αιώνα. Στη σημερινή του μορφή είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο μεταβατικού τύπου, με τρεις εφαπτόμενες […]

Άγιος Δημήτριος στο Πούρκο

Βρίσκεται στον οικισμό Πούρκο μεταξύ του χωριού Λιβαδίου και του Ναού της Αγίας Ελέσας. Είναι σύμπλεγμα τεσσάρων ναών των οποίων οι άξονες δεν είναι παράλληλοι αλλά τέμνονται, ώστε να αποτελούν ένα τετράπλευρο με την είσοδο στην δυτική πλευρά. Ο προσανατολισμός είναι σωστός μόνο στο νότιο και στο βορειοανατολικό ναό, ενώ οι δύο άλλοι έχουν υποχρεωτικά […]

Άγιος Γιώργης στο Βουνό

Η θέση Βουνό πάνω από τον όρμο του Αγίου Νικολάου και τον οικισμό του Αυλέμονα αποτέλεσε ιστορικά διαχρονικό λατρευτικό χώρο. Υπάρχουν δύο βυζαντινοί ναοί. Ο ανατολικός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο, είναι λιτός μονόχωρος καμαροσκέπαστος και πατάει σε ψηφιδωτό δάπεδο του 7ου αιώνα. Το ψηφιδωτό απεικονίζει κυνηγετική σκηνή, με πτηνά και φέρει ελληνιστικούς μαιάνδρους. Η […]

Άγιος Ιωάννης ο εν Κρημνώ

Το Ιερό Προσκύνημα του Αγίου Ιωάννη του εν Κρημνώ βρίσκεται σε σπήλαιο βόρεια του οικισμού Καψαλίου σε απόκρημνη πλαγιά, σε υψόμετρο 60 μ. Αποτελείται από ένα θάλαμο που χωρίζεται με έναν τεχνητό τοίχο. Το πρώτο τμήμα έχει μήκος 7 μ. πλάτος 3 μ. και ύψος 2.5 μ. όπου εκεί βρίσκεται το ιερό του Αγίου Ιωάννη […]

Άγιος Νικόλαος ο Κρασάς

Το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου του Κρασά βρίσκεται στα νοτιοδυτικά του Ιερού Προσκυνήματος της Μυρτιδιώτισσας στη θέση Μαύρος Βράχος, κοντά στην βραχώδη ακτή. Σύμφωνα με την παράδοση, το 1619 ένας πλοίαρχος, ονόματι Κασιμάτης που έπλεε με το ιστιοφόρο του γεμάτο κρασί κοντά στις δυτικές ακτές του νησιού, κινδύνευσε από σφοδρή θαλασσοταραχή να πνιγεί. Τότε επικαλέστηκε […]

Άγιος Νίκων

Βυζαντινός ναός που βρίσκεται στα Ζαγκλανικιάνικα, κοντά στον Ποταμό. Αρχιτεκτονική μονόχωρου τρουλαίου κυθηραϊκού τύπου (δε συναντάται πουθενά αλλού, παρά μόνο στα Κύθηρα). Ο ημισφαιρικός θόλος είναι εγγεγραμένος σε τετράγωνο κτίσμα και υπάρχουν δύο κόγχες στην ανατολική πλευρά. Δεν υπάρχει ιδιαίτερος διάκοσμος εξωτερικά. Σώζονται αγιογραφίες σε δύο στρώματα (11ου – 13ου αιώνα). Υπάρχουν αρκετοί ναοί στο νησί […]

Άγιος Παντελεήμων στην Παλαιόπολη

Μικρός μονόχωρος ναός που διασώζει αψίδα παλαιοχριστιανικής βασιλικής, είναι καμαροσκεπής και βρίσκεται στην Παλαιόπολη. Σήμερα γίνονται εργασίες συντήρησης και προστασίας από την Α’ Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Άγιος Πέτρος

Ο ναός βρίσκεται στο χωριό των Αραίων. Είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος με οκταγωνικό τρούλο, μεταβατικού τύπου, χωρίς νάρθηκα. Έχει τριμερές ιερό με αψίδες ημικυλινδρικές εξέχουσες και εφαπτόμενες. Ο οκτάπλευρος τρούλος και το τέμπλο είναι μεταγενέστερα. Χρονολογείται ότι κτίστηκε τον 11ο ή 12ο αιώνα από Μονεμβασίτες τεχνίτες. Το αρχιτεκτονικό του σχέδιο έχει ελάχιστες διαφορές με αυτό του […]

Όσιος Θεόδωρος

Ο Όσιος Θεόδωρος είναι ο προστάτης των Κυθήρων. Γεννήθηκε στην Κορώνη στα τέλη του 9ου αιώνα. Μεγάλωσε στο Ναύπλιο όπου παντρεύτηκε και απέκτησε δύο παιδιά. Θερμή του επιθυμία ήταν να μονάσει. Πήγε στη Ρώμη και αργότερα στη Μονεμβάσια για να κλειστεί στο κελί της Θεοτόκου της Διακονίας. Περίπου το 921 ήλθε στα Κύθηρα όταν αυτά είχαν σχεδόν […]

Μητροπολιτικός Ναός Εσταυρωμένου

Ο Μητροπολιτικός Ναός του Εσταυρωμένου χτίστηκε περίπου το 1660 από τον Επίσκοπο Κυθήρων Φιλόθεο Δαρμάρο. Σύμφωνα με γραπτή μαρτυρία, στο σημείο προϋπήρχε ναός. Στην είσοδο του ναού υπάρχει εντοιχισμένη κτητορική επιγραφή με το οικόσημο της οικογένειας Δαρμάρου. Ο επίσκοπος Δαρμάρος έχτισε επίσης το ναό της Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης στη Μονεμβασία, όπου ονομάστηκε «Παναγία των Κρητικών». Εντός […]

Παναγία η Κακοπετριώτισσα

Προκειται για παλαιά μονή που ιδρύθηκε στα μέσα του 15ου αιώνα. Η Μαρία Βενιέρη, γόνος των ευγενών της ενετικής καταγωγής οικογένειας Βενιέρη, συνδέθηκε αισθηματικά με έναν Ενετό αξιωματικό. Κάποια στιγμή και ενώ είχε τελεσθεί ο αρραβώνας τους, η Βενετία βρισκόταν σε πόλεμο και ο αξιωματικός κλήθηκε στο καθήκον των μαχών. Πέρασε πολύς καιρός και η […]

Παναγία Μυρτιδιώτισσα και Παναγία Ορφανή στο Κάστρο

Είναι ο μεγάλος ναός που κτίστηκε επί Ενετών, το 1580 στο Κάστρο της Χώρας. Ήταν καθολικός ναός αφιερωμένος στην «Παναγία των Λατίνων». Το 1806 εγκαινιάστηκε ως Ορθόδοξη στο όνομα της Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης. Στο ναό αυτό φυλασσόταν η εικόνα της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας για δύο περίπου αιώνες, για το φόβο κλοπής από τους πειρατές. Το 1842 η […]

Παναγία Μυρτιδιώτισσα

Το Ιερό Προσκύνημα Παναγίας Μυρτιδιώτισσας είναι η έδρα του σπουδαιότερου κειμήλιου της κυθηραϊκής παράδοσης και κληρονομιάς. Εδώ βρέθηκε και φυλάσσεται η ιερά και θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που αποκλήθηκε Μυρτιδιώτισσα λόγω της κατάφυτης από μυρτιές περιοχής και είναι το σύμβολο της ορθόδοξης πίστης χιλιάδων Κυθηρίων. Η εικόνα της Μυρτιδιώτισσας απολαμβάνει μεγίστης τιμής και ευλάβειας από […]

Παναγία η Ορφανή Μυλοποτάμου

Το προκύνημα της Παναγίας της Ορφανής αποτελείται από το ναό που είναι ενταγμένος σε σπήλαιο επιφάνειας περίπου 40 τ.μ. και πέντε κελιά φιλοξενίας. Ο ναός ανήκε στην οικογένεια Δαρμάρου. Στην δυτική πλευρά του σπηλαίου υπάρχει οπή, μεσω της οποίας το σπήλαιο επιμηκύνεται με στενή και χαμηλή σε ύψος επέκταση όπου βρέθηκε μικρή εικόνα της Παναγίας […]

Ναοί και Μοναστήρια

Στο νησί υπάρχουν σχεδόν πάνω από τριακόσιες βυζαντινές, μεταβυζαντινές και νεότερες εκκλησίες. Εμείς εδώ σας παρουσιάζουμε τις σημαντικότερες. Εάν θέλετε να επισκεφτείτε τις βυζαντινές εκκλησίες και μεταβυζαντινές εκκλησίες καλό είναι να επικοινωνήσετε με το βυζαντινό μουσείο ή το αρχαιολογικό μουσείο και να ζητήσετε να σας ενημερώσουν σχετικά. Επίσης αξίζει να εμπιστευτείτε έναν ξεναγό που έχει τις σχετικές γνώσεις.

Το σημαντικότερο προσκύνημα του νησιού είναι αυτό της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας. Η εικόνα της Παναγίας αποτελεί το πολυτιμότερο θρησκευτικό κειμήλιο των Κυθήρων. Άλλα προσκυνήματα είναι της Αγίας Μόνης, του Αγίου Ιωάννη του εν Κρημνό η μονή της Αγίας Ελέσας και η Μονή Οσίου Θεοδώρου.

Οι σημαντικότεροι βυζαντινοί ναοί είναι του Αγίου Γεωργίου στο Βουνό, πάνω από τον Αυλέμονα, η εκκλησία του Αγίου Ανδρέα στο Λιβάδι, ό Άγιος Δημήτριος στο Πούρκο, ο Άγιος Πέτρος στους Αραίους, ο Άγιος Νίκων στον Ποταμό, ο Άγιος Βλάσης κοντά στο αεροδρόμιο και η Αγία Βαρβάρα στην Παλιόχωρα.

Αρκετές σημαντικές βυζαντινές εκκλησίες βρίσκονται ακόμη στην μικρή ερειπωμένη καστροπολιτεία της Παλιόχωρας (πόλη Αγίου Δημητρίου), στο φρούριο της Κάτω Χώρας Μυλοποτάμου, στην ευρύτερη περιοχή του οικισμού Μητάτα και στο κάστρο της Χώρας Κυθήρων.

Σε πολλές από τις βυζαντινές εκκλησίες σώζονται αγιογραφίες εξαιρετικής τεχνοτροπίας. Στον Άγιο Γιώργη το Βουνό σώζεται ένα ψηφιδωτό με διάφορα διακοσμητικά θέματα, κυνηγετικές σκηνές και ελληνιστικούς μαιάνδρους. Από το ψηφιδωτό μπορούμε να χρονολογήσουμε το ναό γύρω στον 7ο αιώνα μ.Χ.

Παρά την ενετική κατοχή των Κυθήρων για έξι αιώνες, δεν επιβλήθηκε στους κατοίκους του νησιού ο καθολικισμός. Το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα διατηρήθηκε και ο μόνος καθολικός ναός ήταν αυτός της Παναγίας των Λατίνων στο κάστρο της Χώρας, που μετά την λήξη της ενετικής κυριαρχίας μετατράπει σε ορθόδοξο και αφιερώθηκε στην Παναγία Μυρτιδιώτισσα.

Οι νεότεροι ναοί των Κυθήρων έχουν περισσότερο λαογραφικό ενδιαφέρον, χρησιμοποιούνται για τον εκκλησιασμό των κατοίκων και η διαχείρισή τους γίνεται από την Ιερά Μητρόπολη Κυθήρων και Αντικυθήρων.

ΔΙΑΜΟΝΗ ΚΥΘΗΡΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΚΥΘΗΡΑ
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΚΥΘΗΡΑ ΚΑΦΕ ΜΠΑΡ ΚΥΘΗΡΑ
ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΥΘΗΡΑ ΑΓΟΡΕΣ ΚΥΘΗΡΑ
ΒΙΛΕΣ ΚΥΘΗΡΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΥΘΗΡΑ
ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΚΥΘΗΡΑ Χάρτης Κυθήρων
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΚΥΘΗΡΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ ΚΥΘΗΡΑ
Σχολιάστε